Sinds gisteren ben ik aan een nieuw blog begonnen. Het heeft wel te maken met de dingen waarover ik hier ook heb geschreven – het ontdekken van nieuwe dingen. Maar ik wil het wat ruimer opzetten, niet alleen over dingen schrijven die ik direkt in de natuur tegenkom, maar ook over andere dingen die er te ontdekken zijn.
Ik heb dus besloten met deze blog te stoppen. Misschien heb je zin ook eens bij de nieuwe te kijken?
Het wordt misschien eens tijd om hier iets nieuws uit te proberen. Al jaren kijk ik vol bewondering naar de illustraties in oude botanische boeken. Ik snap wel, dat mensen tekeningen MOESTEN maken, omdat ze niet de mogelijkheid hadden om te fotograferen wat ze zagen. Maar ik vind de tekeningen die je daar ziet niet alleen mooi, maar ze geven ook vaak veel duidelijker weer wat de kenmerken van de planten (of insecten of wat dan ook) zijn.
Nou snap ik wel, dat ik zoiets nooit van z’n leven ga evenaren, maar ik ben een paar jaar geleden toch eens begonnen een nature journal bij te houden. Ik had er via de John Muir Laws’ Blog van gehoord. Het gaat er hoofdzakelijk om, dat je door het tekenen oplettender naar de natuur gaat kijken. En dus niet zozeer om de allerfraaiste tekeningen te maken.
Dus daarom wil ik hier nu ook eens wat tekeningen in m’n blog plaatsen – niet omdat het kunstwerken zijn ( 😉 ), maar omdat ik het gewoon leuk vind daar ook eens mee te experimenteren….
Ik heb me de laatste tijd eens gestort op het bekijken van mossen. Ik had gehoopt, dat ik er een paar zou kunnen determineren. Pfffff……….dat is dan toch redelijk moeilijk en ik ben er tot nu toe ook niet goed uitgekomen.
Dus heb ik besloten verschillende mossen gewoon eens te vergelijken. Op deze steen vond ik twee verschillende mossoorten.
Wat lichtere bolletjes en wat donkerdere. Ik heb ondertussen geleerd, dat sommige mossen eerder bestaan uit allemaal steeltjes naast elkaar, zodat er kussentjes ontstaan en andere soorten die wat vlakker groeien, zodat er eerder een soort (“gras”)veldje ontstaat. In het Engels noem je het eerste acrocarp en het tweede pleurocarp. (Misschien is dat in het Nederlands ook zo, maar dat weet ik niet zeker).
De sporenkapsels staan bij de acrocarpe mossen aan het topje van het takje, terwijl ze bij de pleurocarpe verder onderaan ontspringen.
De volgende tekening stelt één mostakje (plus een zijtakje) van het donkere mos op de foto voor.
Dit is het sporenkapsel…..
En dit het blad. Het blad heeft in het midden een nerf, die eigenlijk wel op een dubbele nerf lijkt. (De tekening heb ik gemaakt, terwijl het blad onder de microscoop lag, want het is allemaal zelfs met loep moeilijk te zien.)
En dit is het andere mosje – het lichtere. Je kunt zien dat de sporofyt bij deze weliswaar boven uit het topje groeit, maar een beetje naar beneden hangt.
Dit is het sporenkapsel. Hij heeft een kapje op en is duidelijk groener dan die van het vorige mos.
En dit is het uiteinde van het blad. Het blad heeft een lange punt, die een beetje gekarteld lijkt.
Zo, dat was het tot zover. Als iemand me tips kan geven over het leren determineren van mossen, dan zou ik daar erg blij mee zijn. Maar misschien is leren kijken het eerste vereiste en daar wil ik nog wat verder mee aan de slag 🙂
Het wordt tijd eindelijk weer eens iets te schrijven 😉
Een paar weken geleden was ik in een beukenbos hier in de buurt onderweg.
Daar kwam ik deze mestkever tegen.
Ik kan niet goed herkennen of het een Gewone Mestkever of een Bosmestkever – Anoplotrupes stercorosus – is. De Bosmestkever is iets kleiner en heeft geen deukjes in z’n dekschildjes.
En hier nog eens direkt van voren.
Ik vind z’n antennes zo interessant. (Als je erop klikt worden de foto’s vergroot.) Er lijken een soort van kleine handjes aan te zitten. Op de wiki worden dit soort antennes met “lamellate” omschreven. En ik heb gelezen, dat ze deze lamellen uit elkaar kunnen bewegen als ze beter willen ruiken.
Een eindje verderop was ik op zoek naar springstaartjes en was daarom de beukenbladeren wat heen en weer aan het schuiven. Springstaartjes kon ik niet vinden, maar wel deze hele kleine paddenstoeltjes. Ik had zelf geen idee wat het zou kunnen zijn, maar gelukkig wist een vriendin me de tip te geven, dat het Kleine Beukenbladmycena zou kunnen zijn.
Paardenbloemen zie je in de lente en de zomer bijna overal staan, maar laatst ben ik er eens wat nauwkeuriger naar gaan kijken.
Ik wist eigenlijk wel dat een paardenbloem tot de composietenfamilie hoorde, dus dat dat wat je als bloem waarneemt eigenlijk heel veel bloemetjes zijn, maar ik wist niet hoe zo’n enkel bloemetje eruitziet.
Ik heb toen een paardenbloem doorgeknipt. En in principe is dus alles al aanwezig. De gele bloemetjes boven en helemaal onderin de nog onrijpe zaadjes. Daartussen dat witte heet de pappus en die wordt later – als het zaadje rijp is – het vruchtpluis.
En dit is een enkel bloemetje.
Zo’n bloemetje is een lintbloem. Het bloemblad – dat op de foto naar links uitsteekt – bestaat uit 5 samengegroeide bloembladen. Dat kun je op de onderstaande foto herkennen. (Deze en de volgende foto’s heb ik met behulp van een microscoop gemaakt.)
In eerste instantie dacht ik dat de andere twee “draadjes” – die op het plaatje van het bloemetje dus rechts van het bloemblad liggen – de meeldraadjes zouden zijn. Maar nee dus. Dat is de stijl met de stempels. De helmknop zit eronder. Dus – als ik het goed heb begrepen – groeien de stijl en stempels door de helmknop heen.
Ik heb toen geprobeerd, of ik die overgang zelf onder de microscoop kon zien. En ik denk dat je het hier kunt zien.
Het onderste gedeelte lijkt wat gladder en er zitten nauwelijks stuifmeelkorrels op in tegenstelling tot op het bovenste gedeelte.
En op de volgende foto zie je dan één van de stempels.
En hier nog wat stuifmeelkorrels op de stempel.
Ik had eigenlijk niet verwacht, dat een paardenbloem me zo lang bezig zou kunnen houden en zo interessant zou zijn!
Laatst zag ik dit insect zitten en omdat de lente toen pas was begonnen en ik blij was überhaupt weer eens insecten te zien, heb ik er een foto van gemaakt.
Eerlijk gezegd weet ik niet eens wat het precies is. Maar wat me op de foto ineens opviel, was dit groen “dingetje” tussen z’n vleugel en z’n poot.
Eerst dacht ik dat het misschien een mijt of iets dergelijks was, maar m’n vriend wist me te vertellen, dat het een contragewicht is dat bij tweevleugeligen voorkomt. Deze contragewichten worden halters of kolfjes genoemd.
En inderdaad: terwijl veel insecten vier vleugels hebben, hebben bijvoorbeeld vliegen en muggen er maar twee. In plaats van het tweede paar vleugels hebben zij deze contragewichten. Ze helpen bij de stabilisatie tijdens het vliegen.
Als ik het goed begrijp dan zitten er in de halters een hoop sensoren, waardoor de insecten informatie krijgen over afwijkingen tijdens hun vlucht.
Afgelopen zaterdag zag ik in het bosje hier in de buurt twee goudvinken. De eerste was nogal lastig te fotograferen, omdat ie steeds achter de takken van wat boompjes zat, maar de tweede zat rustig te eten.
Ik had eerst niet goed door wat hij at. Maar thuis heb ik er wat over opgezocht en gevonden dat goudvinken – naast insecten en bessen – graag zaden, bv van paardenbloemen eten. En ik denk dat deze dus inderdaad in een paardenbloem hapte en de zaden op zat te eten.
(Als je op de foto’s klikt, worden ze vergroot.)
Toen ik laatst in een klein beekje zat te turen, zag ik dit stukje rietstengel.
Eigenlijk weet ik niet eens meer goed, waarom ik er opnames van ben gaan maken.*
Maar op een gegeven moment kwam er een beestje tevoorschijn…..
En begon met de stengel en al onder water rond te kruipen – wat door de stroming niet eens zo makkelijk leek te gaan.
Achteraf blijkt het dus een kokerjuffer geweest te zijn.
De larven van sommige insecten bouwen of zoeken een soort van huisje om zichzelf te beschermen. Ik zou het niet met zekerheid durven zeggen, maar zover ik weet leven de larven van schietmotten onder water en gebruiken verschillende materialen als beschermende koker – daarom ga ik ervanuit dat dit de larve van een schietmot is.
Maar misschien heeft één van jullie er meer ervaring mee en kan het preciezer zeggen?
* Dit zijn foto’s geknipt uit een filmpje dat ik gemaakt heb – daardoor en doordat het dus onderwater is, terwijl ik vanuit de oever film zijn de foto’s kwalitatief niet zo goed.
Sinds een paar maanden heb ik via Twitter en Flickr – waar een paar mensen erover aan het schrijven en foto’s aan het posten zijn – springstaartjes ontdekt.
Ik ben toen zelf ook eens op zoek gegaan. Eerst dacht ik, dat ik ze nooit zou vinden, maar op een gegeven moment – ergens afgelopen november – zag ik een piepklein puntje over een blad bewegen…… En waarachtig: toen ik er via de macrolens naar ging kijken, was het een springstaartje. Deze:
In eerste instantie zou je zeggen, dat springstaartjes bij de insecten horen, omdat ze zes poten hebben, maar dat is niet het geval, ze zijn een onderdeel van de groep van zespotigen en blijken volgens de wiki zelfs meer met de schaaldieren dan met insecten verwand te zijn.
Je hebt de wat langwerpigere springstaarten en deze bolvormige. Ik kan voor deze geen Nederlands woord vinden, maar in ’t Latijns heten de langwerpigen Anthropleona en de bolvormige Symphypleona. Ik ben er ook (nog?) niet goed in de verschillende Symphypleona uit elkaar te houden, maar ik geloof dat de bovenstaande Dicyrtoma ornata zou kunnen heten en de onderstaande misschien Dicyrtoma fusca.
Als je goed kijkt zie je ook, dat ze vooral aan hun achterkant haren lijken te hebben. Dat zijn wassen buisjes (ik weet niet of dit een goeie vertaling van “wax tubes” is 😦 ), waarmee ze feromonen kunnen verspreiden. Zo kunnen vrouwtjes daarmee bijvoorbeeld mannetjes aanlokken.
De afgelopen weken was het te koud, maar zogauw het weer wat warmer wordt, zal ik kijken of ik nog andere soorten kan vinden. 🙂
Nu de zomer voorbij is, zijn er jammergenoeg minder insecten te vinden. Om er toch nog een paar te kunnen fotograferen, moet je wat nauwkeuriger kijken. En daardoor ontdekte ik deze.
Ik vond hem eigenlijk meteen erg leuk, maar wist weer niet wat het was. Gelukkig kon iemand op Flickr me helpen en wees me erop , dat het gewoon een bladluis zou kunnen zijn. En dat lijkt te kloppen!
Als je wat beter kijkt (bv door op de foto te klikken, zodat ie groter wordt), zie je dat hij aan de achterkant – dus op z’n abdomen – twee kleine sprietjes heeft. Dit zijn de siphonen. Daarmee kunnen bladluizen een plakkerige substantie afscheiden. Dit doen ze als er vijanden in de buurt zijn. Ik heb gelezen, dat hier ook een feromoon inzit, waardoor andere bladluizen gealameerd worden.
Een paar dagen geleden vond ik – toen ik op zoek ging naar springstaartjes, waar ik op Flickr interessante foto’s van had gezien – onder veel bladeren dit en vergelijkbare “beestjes”.
Het was lastig fotograferen, omdat het zo klein is en de laatste paar dagen ook wat donker tussen de bomen. Daarom ben ik er vandaag nog eens naar op zoek gegaan. En je vind ze eigenlijk vrij veel.
Ik wist eerst niet wat het zou kunnen zijn: spinnetjes of dode bladluizen misschien? En toen kwam m’n vriend met het idee en het bijpassende filmpje: het zijn de exoskeletten van bladluizen!
Nooit verwacht dat bladluizen zo interessant zouden kunnen zijn. 🙂
Tijdens de wandeling vandaag kwam ik weer veel paddenstoelen tegen. En hoewel ik het bij veel planten en insecten erg leuk vind om te proberen erachter te komen, wat voor soort het is, heb ik dat bij paddenstoelen opgegeven en fotografeer ze gewoon, omdat ze er leuk uit zien.
Maar bij de volgende stond ik wel even verbaasd te kijken. Ze leken zulke vreselijk lange stelen te hebben met daarbij een in verhouding veel te kleine hoed.
Maar nadat ik wat rond ben blijven kijken, kwam ik uiteindelijk ook deze tegen – met nog een sliertje rest-hoed………
En hoewel ik nog steeds niet veel weet over paddenstoelen, ga ik er nu vanuit dat het een soort van inktzwam is. Bij deze vervloeit de hoed namelijk in een proces van autolyse tot zwarte inkt – vandaar de naam.
discovering nature 